Η γνώμη του παιδιού και η αποκλειστική επιμέλεια

 

     Το άρθρο 12 είναι το τελευταίο άρθρο που ανήκει στις γενικές αρχές της Διεθνούς Σύμβασης Δικαιωμάτων του Παιδιού (ΔΣΔΠ). Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου αυτού: «Τα Συμβαλλόμενα Κράτη εγγυώνται στο παιδί που έχει ικανότητα διάκρισης το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης της γνώμης του σχετικά με οποιοδήποτε θέμα που το αφορά, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του παιδιού ανάλογα με την ηλικία του και με το βαθμό ωριμότητάς του».

 

     Για να ληφθεί η γνώμη του παιδιού γίνεται ακρόαση στο γραφείο του δικαστή χωρίς  την παρουσία των γονέων του αλλά ούτε και κανενός ειδικού. Είναι όμως ο δικαστής κατάλληλος να διεξαγάγει τη συνέντευξη του παιδιού; Έχει γνώσεις της ψυχολογίας ενός παιδιού; Το παιδί αντιλαμβάνεται ποιος είναι ο δικαστής και τι αισθάνεται; Επηρεάζεται το παιδί από αυτά που αντιλαμβάνεται ότι ο δικαστής προσδοκά από αυτό; Ποια είναι τα λεκτικά ή εξωλεκτικά μηνύματα του δικαστή προς το παιδί; Είναι η σχέση του δικαστή με το παιδί ισότιμη; Επηρεάζει ο δικαστής τη ροή της συνέντευξης με βάση τα δικά του συναισθήματα και τις δικές του απόψεις; Είναι ο δικαστής ουδέτερος; Έχει ο δικαστής ενσυναίσθηση; Μπαίνει στη θέση του παιδιού ο δικαστής; Πως μπορεί ο δικαστής να κατανοήσει τη σχέση του παιδιού με τον καθένα από τους γονείς του χωρίς να τους δει να αλληλοεπιδρούν με το παιδί; Αρκεί μία μεμονωμένη συνέντευξη του παιδιού για κατασταλάξει ο δικαστής σε ασφαλή συμπεράσματα; Μπορεί ο δικαστής να αντιληφθεί το παιδί έξω από τη δυάδα μητέρα-παιδί;

 

     Από την περαιτέρω ανάλυση της παραγράφου 1 του άρθρου 12 της ΔΣΔΠ μπορεί κανείς να επισημάνει 3 μέρη:

 

     Α) «στο παιδί που έχει ικανότητα διάκρισης». Πιο ακριβής κατά τη γνώμη μου μετάφραση στα ελληνικά είναι «στο παιδί που είναι ικανό να σχηματίσει τη δική του άποψη». Στην ελληνική νομολογία η απόφαση 1910/2005 του Αρείου Πάγου υπήρξε συνεπής με την παραπάνω προϋπόθεση αφού έκρινε ότι: «Με την κρίση του όμως αυτή παραβίασε εκ πλαγίου τον κανόνα ουσιαστικού δικαίου του άρθρου 1511 ΑΚ, αφού σύμφωνα με τις ως άνω παραδοχές του, για τον προσδιορισμό του συμφέροντος των ανηλίκων, αναφορικά με την ανάθεση της επιμέλειάς τους στον ένα ή τον άλλο από τους γονείς τους συνεκτιμάται και εξαίρεται η προτίμησή τους προς τον πατέρα τους, ως κατά νόμο κριτήριο επιλογής μεταξύ των γονέων, και η αρνητική και απαξιωτική θέση τους έναντι της μητέρας τους, ενώ παράλληλα γίνεται δεκτό ότι η ψυχική αυτή στάση τους υποδαυλίζεται εν πολλοίς από τον αναιρεσίβλητο οπότε υπάρχει αντίφαση και ασάφεια…». Όμως μερικά χρόνια αργότερα το Μονομελές Πρωτοδικείο   έκρινε ότι: «Κατά την προσωπική επικοινωνία του Δικαστή αυτού του δικαστηρίου με το ως άνω ανήλικο τέκνο, το τελευταίο εξέφρασε την επιθυμία του να διαβιεί με τη μητέρα του στην …. Η ως άνω επιλογή και προτίμηση του τέκνου, ακόμα και αν ενδεχομένως είναι απότοκος μονομερούς επηρεασμού από τη μητέρα του, είναι ένα γεγονός που δεν μπορεί να αγνοηθεί». Στην 1η περίπτωση το δικαστήριο δεν έλαβε υπόψη του τη γνώμη των παιδιών επειδή αυτή υποδαυλιζόταν από τον πατέρα, ενώ στη 2η περίπτωση το δικαστήριο, παρόλο που είχε την υπόνοια του μονομερούς επηρεασμού από τη μητέρα, έλαβε υπόψη του τη γνώμη του παιδιού χωρίς να μπει καν στον κόπο να το διερευνήσει. Επομένως η ικανότητα διάκρισης του παιδιού συνεκτιμάται ή όχι από το δικανικό μας σύστημα ανάλογα με το φύλο του γονέα. Δηλαδή ένα παιδί που το επηρεάζει ο πατέρας του δεν έχει ικανότητα διάκρισης, ενώ ένα παιδί που το επηρεάζει η μητέρα του έχει ικανότητα διάκρισης. Να προσθέσω επίσης ότι στην τελευταία περίπτωση το δικαστήριο έκρινε ότι το παιδί είχε ικανότητα διάκρισης παρόλο που ήταν 4μιση ετών (κατά την κρίση του δικαστή ήταν ώριμο για την ηλικία του).

 

     Β) «ελεύθερη έκφραση της γνώμης του παιδιού». Είναι πράγματι ελεύθερη η έκφραση της γνώμης του παιδιού; Έχει προηγηθεί μονομερής επηρεασμός από κάποιον γονέα; Έχει προηγηθεί συναισθηματικός εκβιασμός του παιδιού από κάποιον από τους γονείς; Το παιδί εκφράζει ελεύθερα τη γνώμη του όταν νοιώθει ότι η έκφραση αυτή θα δυσαρεστήσει κάποιον ή και τους δύο γονείς του; Πόσο αμερόληπτος μπορεί να είναι αυτός που παίρνει τη συνέντευξη του παιδιού όταν είναι υπέρμαχος της αποκλειστικής επιμέλειας και της βιοκοινωνικής υπεροχής της μητέρας; Είναι επαρκώς αμερόληπτος ώστε να μην κατευθύνει τις απαντήσεις του παιδιού; Προχωράει σε επαρκώς αμερόληπτη αξιολόγηση των απαντήσεων του παιδιού; Έχει τις γνώσεις και την εμπειρία ώστε να αναπτύξει έναν διάλογο που να αρμόζει στην ηλικία του παιδιού; Από τις απαντήσεις στις παραπάνω ερωτήσεις μπορεί κρίνει κανείς κατά πόσο είναι ελεύθερη η έκφραση της γνώμης του παιδιού.

 

     Γ) «σχετικά με οποιοδήποτε θέμα που το αφορά». Είναι πασιφανές ότι το παιδί το αφορά το αν θα συνεχίσει να ανατρέφεται από τον έναν ή και από τους δύο γονείς του. Δεν ερωτάται όμως γι’ αυτό από το δικαστή. Την επιλογή αυτή του στερεί ο δικαστής κάνοντας στο παιδί κλειστές ερωτήσεις του τύπου «ποιόν από τους δύο θες». Η μοναδική επιλογή που του δίνεται είναι με ποιόν από τους δύο θα ζήσει.

 

     Αντιδραστικός Σχηματισμός είναι η ψυχική στάση με την οποία υιοθετούνται συμπεριφορές που αντιτίθενται σε μια απωθημένη επιθυμία ως αντίδραση σε αυτήν. Με πιο απλά λόγια μπορεί ένα παιδί να επιθυμεί να είναι και ο πατέρας του παρών στη ζωή του και να ανατρέφεται και από αυτόν. Επειδή όμως αυτό δεν επιτρέπεται από τη μητέρα του αυτή η επιθυμία απωθείται στο ασυνείδητο και γίνεται απωθημένη επιθυμία. Μπορεί ακολούθως το παιδί να υιοθετήσει μία αρνητική στάση απέναντι στον πατέρα του ως αντιδραστικό σχηματισμό, ενώ η πραγματική του επιθυμία να είναι ακριβώς η αντίθετη, αλλά απωθημένη. Στις περιπτώσεις γονικής αποξένωσης στο παιδί έχει δοθεί το μήνυμα ότι είναι ευτελούς αξίας και είναι ανάξιο να αγαπηθεί από τον αποξενωμένο γονέα του (συνήθως τον πατέρα), και ότι η μοναδική του αξία είναι για την κάλυψη των αναγκών του αποξενωτή γονέα του (συνήθως της μητέρας). Όμως το δικανικό μας σύστημα κρίνει ότι ακόμα και το αποξενωμένο παιδί έχει ικανότητα διάκρισης και ότι εκφράζει ελεύθερα τη γνώμη του παρόλο που η γονική αποξένωση συνιστά κακοποίηση του παιδιού.

 

     Το δικανικό μας σύστημα μας αξιολογεί-αξιοποιεί τη γνώμη του παιδιού μόνο εφόσον ικανοποιεί το νομολογιακό έθιμο της αποκλειστικής επιμέλειας και το ιδεολόγημα της βιοκοινωνικής υπεροχής της μητέρας.

   

      Το να βάλεις ένα παιδί να επιλέξει τον έναν από τους δύο γονείς του και ταυτόχρονα να απορρίψει τον άλλο, από μόνο του συνιστά κακοποίηση του παιδιού.

 

Κώστας Λαδάκης, ιατρός

Απόψεις Επισκεπτών ( 3 )

  1. ΜΑΚΗΣ

    Προφανώς και ο κάθε σωστός πατέρας που λατρεύει το παιδί του έχει δικαίωμα στην συνεπιμέλεια.
    Εδώ όμως πρέπει να φροντίσουν αυτοί που θα βγάλουν τον νόμο να έχει ο νόμος και κάποιες προυποθέσεις.
    Οι ίδιοι οι ενεργοί πατεράδες που εύχομαι να κερδίσουν συνεπιμέλεια επιθυμούν η ίδια συνεπιμέλεια να δοθεί σε πα-τεράδες που αποδεδειγμένα στο παρελθόν με στοιχεία και δικαστικές μάχες έχουν αποδείξει μάνες ότι είναι ακατάλληλοι?Δηλαδή συνεπιμέλεια για έναν γλυκό και αληθινό πατέρα αλλά ΝΑΙ και στην συνεπιμέλεια σε πατεράδες που έχουν απειλήσει απέναντι σε παιδιά και μάνες,έχουν προκαλέσει ενδοοικογενειακή βία,είναι απών χρόνια,είναι μπλεγμένοι σε άλλες καταστάσεις?Μιλάμε για το συμφέρον του παιδιού.Ένα παιδι σε περίπτωση συνεπιμέλειας με πατέρα ακατάλληλο και απαράδεκτο (αποδεδειγμένα όμως σε δικαστήρια) θα ξέρει μέχρι τα 18 ότι για οτιδήποτε αυτός ο άνθρωπος θα του βγάζει τη ψυχή του και της μάνας του?Ότι για τη παραμικρή διαφωνία θα τρέχουν οι γονείς στα δικαστήρια?Σε παιδιά που έχουν πεί τα πάντα σε παιδοψυχολόγους και έχουν μιλήσει με εισαγγελείς ? Όλα αυτά τα παιδιά θα μισήσουν τον εαυτό τους και την ίδια τη ζωή.Αυτό είναι το λογικό και το ανθρώπινο μάγκες.Οι ίδιοι οι ενεργοί πατεράδες που επαναλαμβάνω εύχομαι να έχουν αυτά τ δικαιώματα να ζητήσουν ξεσκαρτάρισμα και να μη έχουν μαζί τους, τσιμπούρια τους ακατάλληλους που θα εκμεταλλευτούν νομοθεσίες καταστάσεις και τις ψυχές των παιδιών.Οι ίδιοι οι όμορφοι και σε πράξεις σωστοί πατεράδες να ζητήσουν να προστατευούν άλλα παιδάκια που κινδυνεύουν να έχουν με συνεπιμέλεια επικίνδυνους πατεράδες.Ναι στην συνεπιμέλεια ΑΛΛΑ όχι σε πατεράδες που δεν τους αξίζει αποδεδειγμένα στα δικαστήρια.Αν το καταφέρετε αυτό εσείς που παλεύετε για τα δικαιώματα σας και δείξετε σεβασμό σε μάνες που όντως καλά κάνουν και έχουν κερδίσει την επιμέλεια με κάποιους εξαφανισμένους τύπους θα κερδίσετε τον σεβασμό όλης της Ελλάδας,θα σώσετε άλλα χιλιάδες παιδιά και ο νόμος θα έχει προυποθέσεις .Εύχομαι να καταλάβετε τι εννοώ.EΝΑ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΖΗΣΕΙ ΑΠΑΝΘΡΩΠΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΜΕ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΠΑΤΕΡΑ ΠΡΕΠΕΙ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΣΕΙΣ ΝΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΟΤΙ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΣΕΙ ΘΥΜΑ ΣΥΝΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ.Ξεκαθαρίστε τη θέση σας φίλοι μου .Με εκτίμηση

    Reply
    1. gonisAdmin Post author

      Μας ζητάτε να διατυπώσουμε το αυτονόητο : οι νόμοι δημιουργούνται για τον κανόνα, τους καλούς γονείς, άντρες και γυναίκες. Για τους κακούς γονείς, άντρες και γυναίκες, τόσο μέσα στο γάμο όσο και εκτός γάμου, υπάρχει το 1532 του ΑΚ που προβλέπει την απομάκρυνσή του κακού από τη ζωή του παιδιού. Φυσικά με δικαστικές διαδικασίες. Θα ρωτήσετε εύλογα γιατί αυτο δεν εφαρμόζεται σήμερα. Η απάντηση είναι απλούστατη. Οι δικαστές δημιούργησαν το νομολογιακό έθιμο της αποκλειστικής επιμέλειας ακριβώς για να μη χρειάζεται ν’ασχοληθούν με την ανατροφή του παιδιού. Δίνουν την επιμέλεια σε ένα και μετά … “κόψτε το λαιμό σας εσείς και το παιδί σας”. Μόνο σε περιπτώσεις όπου κινδυνεύει το παιδί να το σκοτώσουν ή να το βιάσουν οι δικαστές επεμβαίνουν, γιατί δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς. Πρέπει επομένως ν’αλλάξει και το 1532 ΑΚ ώστε να γίνεται υποχρεωτική η επέμβαση όταν υπάρχει κίνδυνος για το παιδί.

      Reply
  2. Αρης

    Τα ανήλικα ζούν υπό την δαμόκλειο σπάθη της επιμελήτριας και του περιβάλλοντος της. Ας βάλουμε τον εαυτό μας στην θέση του ανήλικου. Να ζείς υπο την εποπτεία κάποιου όπως προβλέπει ο νόμος Θάνου, να είσαι ανίσχυρος να αντιδράσεις σε οτιδήποτε και να υποστείς συνέπειες αν εκδηλώσεις πρόθεση να δείς τον πατέρα σου.
    Στην αντίπερα όχθη ενας πατέρας ανίσχυρος, δεν μπορεί να επέμβει στο παραμικρό. Μην το φιλοσοφούμε, τώρα να σε πάρει η ανήλικη κόρη σου και να πεί μπαμπά με βασανίζουν,. με χτυπάνε, με αφήνουν νηστική, ο πατέρας τι μπορεί να κάνει?
    ΤΙΠΟΤΑ.
    Δεν εχει απόφαση δικαστηρίου, αν πάει αστυνομία ΔΕΝ ΘΑ ΚΑΝΟΥΝ ΤΙΠΟΤΑ, θα σε παραπεμψουν να κάνεις μία μήνυση , όπως προσφάτως αφορά περίπτωση μου.

    Εδώ εχεις απόφαση δικαστηρίου και δεν μπορείς να επιβάλλεις τον ΝΟΜΟ.
    Στην θεωρία των δικηγόρων θα τα δείς όλα με ασφαλιστικές δικλείδες, προβλέπει το άρθρο τάδε και π@π@ριες, και αν κάνει αυτό μπορείς να κάνεις εκέινο.
    ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΔΙΚΟΛΑΒΕ ΤΗΣ ΠΕΝΤΑΡΑΣ.
    Ολοι στους δρομους να εφαρμόσουμε τον νόμο και την ΔΣΔΠ.

    Reply

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *