Κοινή ανατροφή

Η εξίσου κοινή επιμέλεια (shared joint custody) oρίζεται ως η συνεπής και συγκεκριμένη υλοποίηση του κανόνα ότι το παιδί έχει οικογενειακή ζωή και με τους δύο βιολογικούς του γονείς, ανεξάρτητα αν ζουν μαζί, αν είναι χωρισμένοι ή διαζευγμένοι.

Οι περισσότερες χώρες στον δυτικό κόσμο έχουν εξασφαλίσει για τα παιδιά την κοινή επιμέλεια. Δηλαδή ότι για την ανατροφή του παιδιού αποφασίζουν και οι δύο γονείς.

Η προσέγγιση αυτή, δηλαδή αυτή της ισότητας των γονέων και της κοινής λήψης αποφάσεων αν και νομική και λογική προϋπόθεση του επόμενου βήματος δεν οδηγεί κατ’ ανάγκη στην μεγάλη αλλαγή : δηλαδή το παιδί να έχει δύο γονείς στην καθημερινότητά του.

Εκ του ασφαλούς λοιπόν στις χώρες της κοινής επιμέλειας ένα νέο κοινωνικό κίνημα έχει ξεκινήσει. Το εκφράζουν οι πιο ετερόκλητες δυνάμεις. Οι οργανώσεις για τον πατέρα που λειτουργούν για δεκαετίες. Οργανώσεις εργαζομένων γυναικών. Οργανώσεις για την οικογένεια. Νεοσύστατες οργανώσεις για την εξίσου κοινή επιμέλεια. Ακαδημαϊκοί όλων των κλάδων. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι τα καλύτερα βιβλία τα έγραψαν γυναίκες συγγραφείς οι οποίες προέρχονται από τον χώρο του φεμινιστικού κινήματος.

Όλες οι αρχικά ετερόκλητες δυνάμεις ενώθηκαν γύρω από τον κοινό στόχο : πέρα και πάνω από τα φύλα το παιδί χρειάζεται και τους δύο γονείς του στην καθημερινή ζωή του.

Από το σλόγκαν της ομώνυμης διεθνούς οργάνωσης :

Children need both parents

Today and tomorrow and in every country of the world

Together let’s join our forces

Η εξίσου κοινή κοινή επιμέλεια εκτός από κοινή επιμέλεια προϋποθέτει και εναλασσόμενη φροντίδα και εναλλασσόμενη κατοικία. Οι γονείς δεν μοιράζονται μόνο τις ευθύνες αλλά και τον χρόνο και την κατοικία του παιδιού.

Αυτό δεν οδηγεί σε αριθμητικά ίσο χρόνο. Γίνεται παραδεκτό ότι τουλάχιστον το 30 %  του χρόνου (στον οποίο περιλαμβάνονται οι γιορτές, οι διακοπές και η καθημερινότητα) και 70 % με τον άλλο είναι το όριο πάνω από το οποίο μιλάμε για εξίσου κοινή επιμέλεια.

Shared does not always mean equal and unequal does not always mean unfair, Allison Parkinson 2011

Δηλαδή, δεν επιλύουμε μαθηματικές εξισώσεις, μιλάμε για ζωές ανθρώπων.

Untitled-1FL2

Δεύτερο συστατικό στοιχείο εκτός από τον χρόνο είναι τα σπίτια. Το παιδί έχει δύο λειτουργικά σπίτια, όχι δηλαδή ένα στο οποίο μένει και ένα στο οποίο είναι  επισκέπτης.

Φυσικά οι κοινές ευθύνες (κοινή επιμέλεια) περιλαμβάνουν κάθε πτυχή της ζωής του παιδιού στις οποίες περιλαμβάνεται η εκπαίδευση, η υγεία, η ανατροφή, οι κοινωνικές σχέσεις, η διασκέδαση, τα σπόρ, οι διακοπές κα.

Τέσσερις χώρες γνωρίζουμε να έχουν υποχρεωτική από τον νόμο την εξίσου κοινή επιμέλεια : Η Γαλλία, το Βέλγιο, η Σουηδία, η Δανία. Ανάλογα με τις γλώσσες, λέγεται  και εναλλασσόμενη κατοικία.

Στις άλλες χώρες η εξίσου κοινή επιμέλεια επιτρέπεται αλλά δεν επιβάλλεται από τη νομοθεσία. Ήδη η πρακτική σε πολλές χώρες έχει εγκαταστήσει την shared parenting και αυτός είναι ο τρόπος που ανατρέφουν τα παιδιά.

Όπως έγραψε ο πρωτοπόρος της εξίσου κοινής επιμέλειας καθηγητής Gerard Neyrand[i], στην Γαλλία έγινε το 2002 υποχρεωτική η εναλλασσόμενη κατοικία αλλά ήδη από την δεκαετία του 1970 αυτή εφαρμοζόταν με την συμφωνία μεταξύ των γονέων, συνήθως των ανώτερων τάξεων.

Μην εξαιρούμε από αυτή την πρακτική και την Ελλάδα. Πόσα και πόσα σύμφωνα κοινής επιμέλειας δεν έχουν υπογραφεί όπου η επιμέλεια και η φροντίδα παραμένει κοινή και τα παιδιά μένουν σε δύο σπίτια στον ίδιο τόπο και με τους δύο γονείς ….

Η αλλαγή αυτή στην νομοθεσία στις χώρες της κοινής επιμέλειας ήρθε για πολλούς λόγους. Κατ’ αρχάς από την έκρηξη των επιστημονικών ανακαλύψεων που ανέτρεψαν όσα νομίζαμε μέχρι τώρα. Ναι η γη δεν είναι επίπεδη. Επίσης από την εισαγωγή νέων νομικών κανόνων από τις τόσες διεθνείς συμβάσεις που ρυθμίζουν από διαφορετική οπτική γωνία το θέμα.  Τέλος, σημαντικό ρόλο έπαιξε η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της Γερμανίας, Αυστρίας και Ελβετίας.

Η αλλαγή στην νομοθεσία δεν θα είχε έρθει εάν δεν είχε προηγηθεί η αλλαγή στην νοοτροπία. Άλλαξε ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το συμφέρον του παιδιού. Άλλαξαν οι αντιλήψεις για τους ρόλους που καλούνται ν’ αναλάβουν τα δύο φύλα. Εκδηλώθηκε μια γενικευμένη έλλειψη εμπιστοσύνης στη δικαιοσύνη. Οικονομικοί λόγοι και η ανάγκη για καλύτερο επίπεδο ζωής επίσης ώθησαν στην αλλαγή. Τέλος η ανάγκη συμφιλίωσης και εξισορρόπησης της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής.

Άλλαξε και η προβληματική καθώς και οι ανακαλύψεις των επιστημών που ασχολούνται με τον άνθρωπο. Την δεκαετία του 1970 τους ψυχολόγους απασχολούσε η επαφή του παιδιού με τον πατέρα. Την δεκαετία του 1980 πόσο πολύ έπρεπε να διαρκεί αυτή η επαφή. Την δεκαετία του 1990 τους απασχολούσε η ποιότητα εκτός από τη διάρκεια της επαφής. Σήμερα τους απασχολεί το πώς θα επιτύχουμε την κοινή ανατροφή δηλαδή την εξίσου κοινή επιμέλεια.

Δεκάδες μελέτες έχουν γίνει όλ’ αυτά τα χρόνια που κατέληξαν σε εκπληκτικά αποτελέσματα.  Υπόψη ότι οι μελέτες κρίνονται από την επιστημονική κοινότητα και σχολιάζονται και για την μεθοδολογία τους, πράγμα που τις καθιστά αξιόπιστες και πέραν πάσης αμφισβήτησης.

Για παράδειγμα λοιπόν ανακαλύφθηκε ότι τα παιδιά παραμένουν στην εξίσου κοινή επιμέλεια το ίδιο κοντά και με τους δύο γονείς τους όσο και στις άθικτες οικογένειες. Τα παιδιά που ζουν σε εξίσου κοινή επιμέλεια είναι το ίδιο ευχαριστημένα με την οικογενειακή ζωή, την κοινωνική τους ζωή με το σχολείο και είναι λιγότερο θύματα μπούλινγκ. Η εξίσου κοινή επιμέλεια προσφέρει υψηλότερο οικονομικά επίπεδο διαβίωσης, καλύτερη υγεία και λιγότερες  αντιδικίες. Από την άλλη, οι γονείς δεν χρειάζονται να έχουν  φιλικές σχέσεις ή κλίμα για να εξασκήσουν την εξίσου κοινή επιμέλεια.

Επαναλαμβάνουμε ότι τα ανωτέρω τα επιβεβαιώνουν μελέτες και τα μεταφέρουν επιστήμονες όπως ενδεικτικά οι αυστραλοί ψυχολόγοι Symth and Weston. Μέχρι σήμερα δεν έχει αποδειχθεί με κάποια μελέτη ότι η εξίσου κοινή επιμέλεια έχει κάποιο αρνητικό αποτέλεσμα στην ζωή των παιδιών.

Γιατί όμως βλέπουμε αντιδράσεις στην εξίσου κοινή επιμέλεια ;

Τρείς λόγοι προτείνονται από τον Jon Kelly 1982/1991 κατά την Γερμανίδα καθηγήτρια νομικής Hilderguns Sunderhauf[ii]

Α) Πολιτισμικές παραδόσεις.

Τα παιδιά ανήκουν στην μητέρα. Ο πατέρας δεν μπορεί να κάνει την μητέρα (men can’t mother).

Β) Ψυχολογικές αντιλήψεις

Το σταθερό περιβάλλον, η ταυτότητα του παιδιού, η έλλειψη συνεργασίας μεταξύ χωρισμένων γονέων

Γ) Υποσυνείδητη απόρριψη

Ο ίδιος ο δικός μας ο ρόλος σαν πατέρας / μητέρα. Η εμπειρία μας από τον πατέρα / μητέρα μας κατά την ανατροφή μας.

Σ’ αυτόν προσθέτουμε εμείς και ένα ακόμα : τον φόβο του αγνώστου. Τον φόβο που είχαν οι ναύτες του Κολόμβου πριν την ανακάλυψη της Αμερικής.

Η δική μας Αμερική δεν είναι απέναντί μας, είναι μέσα μας.

Τα παιδιά ούτε ανήκουν σε κάποιο μας ούτε χρειάζονται τον «καλύτερο» από εμάς.

Απλά χρειάζονται και τους δύο γονείς ακριβώς όπως αυτοί είναι.

Και όπως γράφει το σύνθημα  :

Children need mom and dad

L’enfant face a la separation des parents une solution resid

Gérard Neyrand (Auteur) –  broché. Paru en 11/1999

 

 

 


[i] Gérard Neyrand, L’enfant face a la separation des parents une solution la residence alternee, ed. Syros, 1999, 4eme edition 2009

[ii] Hilderguns Sunderhauf, Wechselmodell : Psychologie – Recht – Praxis, Springer, 2013.

Η κοινή φροντίδα των παιδιών και από τους δύο γονείς είναι η μόνη επιλογή όταν βάλουμε προτεραιότητα μας το συμφέρον του παιδιού. Ανεξάρτητα από την οικογενειακή κατάσταση θα πρέπει είτε πριν το διαζύγιο είτε μετά τα παιδιά να προστατευτούν από διαμάχες , καυγάδες κλπ.

Επομένως και οι δύο γονείς έχουν υποχρέωση να φροντίζουν από κοινού το παιδί τους είτε στο ίδιο είτε σε διαφορετικό σπίτι. Έτσι ένα παιδί όταν προέρχεται από το προστατευτικό περιβάλλον της οικογένειας είτε είναι παιδί χωρισμένων γονιών θα απολαμβάνει τη φροντίδα δύο γονέων με ισότιμο και ισορροπημένο τρόπο, ώστε να αναπτυχθεί συναισθηματικά και ψυχικά χωρίς να αισθανθεί την απώλεια του ενός γονέα.

4999/2021 Μία σχεδόν απόφαση Συνεπιμέλειας

  Πολύ ενδιαφέρουσα προσπά΄θεια εκπόνησης νέου template απόφασης για την ανατροφή τέκνων με συνεπίμέλεια.   Από τον καλόπιστο σχολιασμο που ακολουθεί θα καταλάβουμε  ότι χρειάζεται αρκετή δουλειά για να δομηθεί ένας συλλογισμός. Συλλογισμός  που θα καταλήγει΄, με ορθές παραδοχές, στο σκοπούμενο αποτέλεσμα, κάτι παραπλήσιο  με την απόφαση 4.999/2021 ΜΠρΑθ. Θα τη βρείτε ολόκληρη πιο κάτω […]

ΚΑΤΑΤΕΘΗΚΕ Η ΠΡΩΤΗ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗ ΓΙΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΔΙΑΤΑΓΗ ΠΟΥ ΕΞΕΔΩΣΕ

  Την κατέθεσε πατέρας δύο τέκνων. Παιδιά και οι δύο γονείς ανέκαθεν κατοικούσαν στην περιοχή των Αθηνών. Τα παιδιά τους  φοιτούσαν σε σχολείο της Αθήνας.   Τον Αύγουστο η μητέρα απέστειλε εξώδικο δηλώνοντας ότι θα μείνει στη κωμόπολη Χ με τα παιδιά που βρίσκεται τρείς ώρες με το αυτοκίνητο από την Αθήνα. Ο πατέρας απάντησε […]

ΤΙ ΖΗΤΑΩ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΤΣΙΑΡΑ (ν.4800/21)

    Στο αστικό δικονομικό σύστημα απαιτείται να υποβληθεί αίτημα από το διάδικο για ν’ αποφασίσει το δικαστήριο.   Αν ο γονέας δεν το ζητήσει, ο νόμος Τσιάρα δεν πρόκειται να εφαρμοστεί στην υπόθεσή του.   Το ερώτημα είναι το τι ζητάει και επόμενο ερώτημα το πως.   ΤΙ ΖΗΤΑΩ   Μπορεί να φανεί χρήσιμο […]

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

    Διαβάσαμε για μία απόφαση προσωρινής διαταγής του Πρωτοδικείου Χανίων που δίνει όλα τα παρασκευοσαββατοκύριακα στο πατέρα και όλες τις καθημερινές στη μητέρα.   Είναι επικίνδυνη αυτή η προσέγγιση της νομολογίας   Δεν είναι το ίδιο η καθημερινότητα και η σχόλη.   Το μήνυμα που φθάνει στο παιδί είναι παραπλανητικό : δήθεν ότι έχει […]

Από σήμερα εφαρμοζεται πλήρως ο νόμος Τσιάρα

    Από σήμερα εφαρμόζεται πλήρως ο νόμος Τσιάρα (ν.4800/2021).   Συμφέρον του παιδιού η ενεργός παρουσία και των δύο γονέων στην ανατροφή του. Από κοινού και εξίσου γονική μέριμνα, επιμέλεια και φροντίδα του παιδιού, είτε οι γονείς είναι παντρεμένοι, είτε όχι, είτε ζουν μαζί είτε όχι. Για όλες τις νέες υποθέσεις και για τις […]

Σκόπιμα δε γράψαμε και δεν είπαμε τίποτε για τη παραπλανητική “γυναικοκτονία”.

  Σκόπιμα δε γράψαμε και δεν είπαμε τίποτε για το παραπλανητικό ζήτημα της επικαιρότητας. Τη «γυναικοκτονία». Καταδικάζουμε κάθε εγκληματική πράξη. Από τη πιο βαριά έως τη πιο ελαφριά. Από την ανθρωποκτονία έως τη ψυχολογική βία. Απ’ όπου και αν προέρχεται. Εναντίον όποιου κι αν στρέφεται. Σε βάρος άνδρα, γυναίκας, παιδιού.   Υπάρχουν τα εγκλήματα στο […]

Η λύση είναι η ΣΥΝΕΠΙΜΕΛΕΙΑ. Για το συνέδριο αναπαραγωγικής γονιμότητας.

Ξέσπασε σάλος για ένα απαράδεκτο διαφημιστικό τρέιλερ ενός συνεδρίου που διοργανώνεται στα Γιάννενα με θέμα την αναπαραγωγική γονιμότητα.   ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ   Το πρόβλημα της υπογονιμότητας είναι γνωστό. Ένοχα σιωπούμε όλοι.   Γιατί  η λύση δεν είναι ο γάμος αλλά  η ΣΥΝΕΠΙΜΕΛΕΙΑ.   Η κορύφωση της αναπαραγωγικής ηλικία της γυναίκας  βρίσκεται κάπου μεταξύ […]

Κώτσηρας στα Παραπολιτικά : Το επόμενο διάστημα θα έρθουν στη Βουλή νέες αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα

  Parapolitika Newsroom Δείτε το άρθρο ΕΔΩ 26.05.21  ,,,Αναφορικά με το νομοσχέδιο για τη συνεπιμέλεια, ο υφυπουργός Δικαιοσύνης σημείωσε: «Ήταν ένα πολύ σημαντικό νομοσχέδιο το οποίο ρύθμιζε μια πολύ ευαίσθητη κοινωνική πραγματικότητα. Είμαστε ικανοποιημένοι από τον τρόπο που ολοκληρώθηκε η διαδικασία διότι ψηφίστηκε και έγινε νόμος του κράτους ένας νόμος ο οποίος στην ουσία αλλάζει το σημείο […]

Παρέμβαση της ΕΛΨΕ στη Βουλή των Ελλήνων και το έγγραφο της.

    H Δρ. Μαριέττα Παπαδάτου-Παστού, εκπροσώπησε την ΕΛΨΕ στη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σε μια συζήτηση γύρω από την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου και κυρίως γύρω από τη συνεπιμέλεια. Η συζητηση οδήγησε στη ψήφιση του νόμου 4800 […]

Ψ ηφίστηκε ο Νόμος Τσιάρα

  Τη στιγμή που ψηφίστηκε με 156 ψήφους επί της αρχής και με περισσότερους σε επιμέρους άρθρα απευθύναμε τη πιο κάτω επιστολή στον κ. Υπουργό και την ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης.   Κύριε Υπουργέ,   Την σημερινή ιστορική ημέρα, σας συγχαίρουμε για τη μεγάλη επιτυχία σας, την αδιάλειπτη προσπάθειά σας των τελευταίων ετών και κυρίως […]